Psychologische Veiligheid op de werkvloer

De laatste jaren heeft de rechterlijke macht in Nederland verschillende uitspraken gedaan die de verantwoordelijkheid van werkgevers voor de psychologische veiligheid van hun werknemers onderstrepen. Hieronder bespreken we enkele belangrijke uitspraken die de noodzaak voor werkgevers benadrukken om actief beleid te voeren op het gebied van psychosociale arbeidsbelasting.

1. Rechtbank Overijssel, ECLI:NL:RBOVE:2017:3577
   In deze zaak oordeelde de rechtbank dat een werkgever aansprakelijk was voor de burn-out van een werknemer, veroorzaakt door langdurige overbelasting. De werknemer had meerdere keren aangegeven dat de werkdruk te hoog was, maar de werkgever had geen maatregelen getroffen om deze belasting te verlagen. De rechter oordeelde dat de werkgever zijn zorgplicht had geschonden door niet voldoende in te grijpen om de werkdruk te verlagen, wat uiteindelijk leidde tot de psychische klachten van de werknemer. Deze uitspraak laat duidelijk zien dat werkgevers niet alleen verantwoordelijk zijn voor de fysieke veiligheid van hun werknemers, maar ook voor hun mentale gezondheid. Het niet adequaat reageren op signalen van stress of overbelasting kan ernstige juridische gevolgen hebben. Dit onderstreept het belang van een grondige RI&E, waarin PSA wordt geïdentificeerd en aangepakt.
2. Gerechtshof ’s-Hertogenbosch, ECLI:NL:GHSHE:2018:3683
   In dit geval was er sprake van grensoverschrijdend gedrag door een leidinggevende, waarover een werknemer meerdere malen had geklaagd. De werkgever had echter nagelaten om de klachten serieus te onderzoeken en actie te ondernemen. Het gerechtshof oordeelde dat de werkgever aansprakelijk was voor de schade die de werknemer leed als gevolg van de psychische belasting. Het hof stelde dat de werkgever verplicht was om op klachten van werknemers adequaat te reageren en maatregelen te treffen om een veilige werkomgeving te waarborgen. Deze uitspraak toont aan dat werkgevers ook verantwoordelijkheid dragen voor de omgang met grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer, en dat het negeren of onderschatten van dergelijke klachten kan leiden tot juridische aansprakelijkheid.
3. Hoge Raad, ECLI:NL:HR:2019:1734 (De Wolters Kluwer-zaak)
   In deze zaak werd een werkgever verantwoordelijk gehouden voor psychische klachten van een werknemer die het slachtoffer was geworden van structurele intimidatie en pestgedrag door collega’s. Ondanks dat de werknemer herhaaldelijk meldingen had gemaakt, had de werkgever geen maatregelen getroffen om het gedrag te stoppen. De Hoge Raad bevestigde dat een werkgever een actieve verplichting heeft om niet alleen fysieke, maar ook psychische veiligheid te waarborgen. Dit arrest benadrukt hoe belangrijk het is dat werkgevers concrete stappen ondernemen bij meldingen van grensoverschrijdend gedrag, zoals pesten of intimidatie, om de psychologische veiligheid van hun werknemers te beschermen.

Zoek mediator

Verstoorde werkrelaties tussen afdelingen
Een groot bedrijf kampte met voortdurende spanningen tussen twee afdelingen die sterk van elkaar afhankelijk waren voor hun dagelijkse werkzaamheden. Door gebrek aan vertrouwen en communicatie voelden medewerkers zich niet vrij om problemen aan te kaarten, wat leidde tot een giftige werksfeer en een daling in productiviteit. Onze mediation hielp de medewerkers om in een veilige omgeving hun zorgen en frustraties te uiten, en leidde tot een hernieuwd vertrouwen en betere samenwerking. Dit zorgde voor een aanzienlijke stijging in productiviteit en een veel positievere werksfeer.

Conflict tussen leidinggevende en werknemer
In een ander geval worstelde een medewerker met een te hoge werkdruk, wat leidde tot een gespannen relatie met zijn leidinggevende. De medewerker voelde zich niet gehoord, terwijl de leidinggevende vond dat de medewerker niet voldeed aan de verwachtingen. Door mediation kon het onderliggende probleem van werkdruk en onduidelijke communicatie worden besproken. Dit leidde tot nieuwe afspraken, betere taakverdeling en uiteindelijk een verbeterde werkrelatie. De medewerker voelde zich weer veilig om zijn grenzen aan te geven, en de leidinggevende had een beter inzicht in hoe hij zijn team optimaal kon ondersteunen.

Mediation is niet alleen een oplossing voor bestaande conflicten, maar ook een preventief middel om een cultuur van Psychologische Veiligheid te bevorderen. Bij Uw ArbeidsMediator geloven we sterk in het voorkomen van problemen door actief te werken aan open communicatie en wederzijds begrip binnen uw organisatie. Dit sluit naadloos aan bij de verplichte RI&E, waarin u als werkgever psychosociale risico’s in kaart moet brengen en hier proactief mee aan de slag moet.

De voordelen van preventieve mediation zijn groot:

• Voorkomen van escalatie
  Kleine problemen die onuitgesproken blijven, kunnen zich ontwikkelen tot grote conflicten. Mediation kan helpen om problemen in een vroeg stadium aan te pakken, voordat ze escaleren.
• Versterken van teamdynamiek
  Mediation bevordert wederzijds begrip en respect tussen medewerkers en leidinggevenden, wat leidt tot een betere samenwerking en teamgeest.
• Verbeterde prestaties
  Een werkomgeving waarin medewerkers zich psychologisch veilig voelen, leidt tot hogere productiviteit, creativiteit en betrokkenheid.
• Minder ziekteverzuim
  Werknemers die zich gehoord voelen, ervaren minder stress en zullen minder vaak verzuimen vanwege werkgerelateerde klachten.